2023-01-17 Krzysztof Skłodowski

Witam. Jestem historykiem i pracuję w Muzeum w Suwałkach. zajmuję się m.in. osobami związanymi z walką o niepodległość Suwalszczyzny. Walerin Białous był członkiem Samoobrony Ziemi Grodzieńskiej, a później żołnierzem Grodzięńskiego Pułku Strzelców. W okresie międzywojennym posiadał osadę wojskową w Kolonii Perstuń. Na podstawie materiałow z Centralnego Archiwum Wojskowego opracowałem jego notę biograficzną . Będę wdzięczny za skorygowanie i uzupełnienie zawartych w niej informacji, a gdyby był Pan w posiadaniu fotografii za udostępnienie skanu.
Z poważaniem Krzysztof Skłodowski

Białous Walerian „Zamana” (?), ur. 20 III 1895 roku w Raciczach w gminie Hołynka, syn Srefana i Wiktorii z Ignatowiczów. Posiadał wykształcenie domowe. Jak pisał we wniosku do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości, w listopadzie 1918 roku „Pierwszy stanął na apel chor. [Piotra] Daniszewskiego i z nim brał udział w rozbrajaniu Niemców w Jasudowie, Baleniętach i Jastrzębnej. Brał udział z chor. Daniszewskim w zerwaniu mostu na rzece koło majątku Jastrzębna, przez który Niemcy do dworca w Jastrzębnej dowozili wszelkie materiały i produkty. Wysłany na wioski werbował ochotników i zbierał broń. Brał udział w ekspedycji do obrony lasów i na uspokojenie okolicznych wsi. Złapany przez Niemców i prowadzony do posterunku w Czarnym Brodzie – korzystając z ciemności ucieka i pomimo strzelania wartownika przedziera się do wsi Gorczyca zabierając tam zwerbowanych przez się ochotników i broń i dostaje się polnymi dróżkami do Komendantury w Sopoćkiniach”. Od 13 XI 1918 roku służył w oddziałach Samoobrony Ziemi Grodzieńskiej, a od 10 XII 1918 roku w Grodzieńskim Pułku Strzelców [później 81 Pułk Strzelców Grodzieńskich], wraz z którym wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Służył jako karabinowy. Wyróżnił się w czasie walk pod Horodcem i Leplem „W boju pod wsią Gorodzie [?] dnia 14 maja 1920 r. […], gdy pułk ciągle atakowany przez przeważające siły nieprzyjaciela wycofywał się ze wsi […] został się celem przykrywania odwrotu Grodzieńskiego pułku, pomimo dwóch podstrzałów w głowę i brodę i pomimo silnego ognia nieprzyjacielskiego k.m. i piechoty został w okopie i gdy nikogo już nie było sam jeden wyniósł k.m. w bezpieczne miejsce i szczęśliwie wycofał się wraz z karabinem maszynowym. […] zawsze wykazywał zimną krew, nadzwyczajne męstwo i odwagę”. Awansował do stopnia starszego szeregowego. Po demobilizacji jako osadnik wojskowy otrzymał działkę nr 9 i 25 o powierzchni 11,0585 ha w Kolonii Perstuń w gminie Hołynka. 13 XII 1932 roku na podstawie ustawy z 17 XII 1920 roku o bezpłatnym nadziale ziemią żołnierzy Wojska Polskiego wystąpił o jej przekwalifikowanie z płatnej na bezpłatną. W opinii Związku Osadników Wojskowych napisano o nim, że „gospodarstwo prowadzi dobrze, jest porządnym, pracowitym na nadanie ziemią bezpłatnie zasługuje”. Zmarł 25 VI 1968 roku. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Krajniku Górnym w województwie zachodniopomorskim. Był odznaczony Krzyżem Walecznych. W 1933 roku jego wniosek o odznaczenie Medalem Niepodległości został odrzucony „z powodu braku pracy niepodległościowej”
адказаць

2013-09-23 Ralph

Looking for family surnames: Банажец Banarzec Банюкевич Baniukiewiczадказаць

2012-12-07 Bialous tadeusz

Szukam krewnych Bialous Waleriana i Zofi z Domu Makowskiejадказаць