Województwo wileńskie II Rzeczypospolitej istniało w latach 1926–1939 ze stolicą w Wilnie. Od zachodu graniczyło z terytorium Litwy, od północy z Łotwa i od wschodu z ZSRR. Od południa graniczyło z województwem nowogródzkim i w niewielkim fragmencie poludniowo-zachodnim z województwem białostockim. Województwo wileńskie miało 14 miast, 103 gminy wiejskie i dzieliło się na 8 powiatów: brasławski, dziśnieński, mołodeczański, oszmiański, postawski, święciański, wilejski, wileńsko-trocki. W 1939 r. województwo podzielono między ZSRR a Republikę Litewską.
Historia województwa wileńskiego
12 października 1920 roku zostało ogłoszone przez Polaków powstanie tzw. Litwy Środkowej ze stolicą w Wilnie w celu oderwania od Litwy terenów przekazanych jej 27 sierpnia 1920 roku przez bolszewików. 18 kwietnia 1922 roku Litwa Środkowa została przyłączona do Polski jako Ziemia Wileńska.
Ziemia Wileńska składała się z miasta Wilna oraz powiatów wileńskiego, oszmiańskiego, święciańskiego, trockiego i brasławskiego. Równocześnie do Ziemi Wileńskiej przyłączono powiaty dziśnieński, duniłowiczowski i wilejski z sąsiedniego województwo nowogródzkiego. Pomiędzy 1923 a 1924 rokiem powiaty wileński i trocki zostały połączone w powiat wileńsko-trocki. 1 stycznia 1926 roku powiat duniłowicki przekształcono w powiat postawski. Ziemia Wileńska była ostatnim obszarem II RP który otrzymał status województwa. Doszło do tego dopiero 20 stycznia 1926 roku, kiedy przekształcono ją w województwo wileńskie.
Ludność
Ziemia wileńska charakteryzowała się niskim rozwojem ekonomicznym, małą gęstością zaludnienia, dużym stopniem zniszczeń powojennych, nieurodzajnymi glebami i słabo rozwiniętą siecią komunikacyjna. Bardzo słabo był również rozwinięty przemysł koncentrujący się wokół głównego bogactwa, jakim było drewno. Były to ziemie zniszczone długim okresem zaboru rosyjskiego, I wojna światowa oraz wojna polsko-bolszewicka w 1920 r.
W 1921 r. województwo wileńskie liczyło l 005 565 osób, co dawało gęstość zaludnienia wynoszącą 34,5 mieszkańców na l km2. Zamieszkane było w większości przez Polaków (59,7%) i Białorusinów (22,7%) z niewielką domieszką Żydów, Litwinów, Rosjan i Karaimów. Co do stosunków wyznaniowych 62,5% było wyznania rzymskokatolickiego, 25,4% prawosławnego, 8,7% mojżeszowego, 3,4% przypada na inne wyznania.
Większość ziemi znajdowała się w rękach Polaków, choć trudno tu jednoznacznie stwierdzić czy byli to w przewadze Polacy etniczni, czy też Litwini związani z polską kulturą. Zasadnicza bowiem część właścicieli ziemskich na Wileńszyźnie wywodziła swoje korzenie z kniaziów bądź szlachty litewskiej i litewsko-ruskiej. Należeli do nich Czetwertyńscy, Druccy, Giedroyciowie, Ogińscy, Puzynowie, Sanguszkowie, Świrscy, Mirscy, Radziwiłłowie, Sapiehowie, Sołtanowie, Tyszkiewiczowie, Domeykowie, Jundziłłowie, Mineykowie, Montwiłlowie, Olechnowiczowie czy Tołłoczkowie. Do rodzin pochodzenia niemieckiego zaliczali się natomiast: Broel-Platerowie, Plater-Zyberkowie, Manteufflowie, Puttkamerowie, Romerowie czy Tyzenhauzowie. Korzenie włoskie posiadał ród Scipio del Campo, Munauzzich, Badenich, a tatarskie Oleszkiewiczów, Kryczyńskich, Półtorzyckich, Jakubowskich.
Zabytkowe cmentarze na Kresach Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej.
Województwo Wileńskie na obszarze Republiki Białorusi
DiG, Warszawa, 2007
Wiadomości:
Proszę uprzejmie o informację , gdzie znajdują się metryki urodzonych, zaślubionych i zmarłych parafii Zadoroże... > > >
Poszukuję informacji o mojej babci Leokadii Kotek z domu Suchorzewskiej, corki Andrzeja. Przed II wojną światową mieszkała we wsi Chociłki ( Chociłki - wieś w rejonie ostrowieckim obwodu grodzieńskiego Białorusi).
Mąż Leokadii Suchorzewskiej -Wacław Kotek. Ich najstarsza córka Irena urodziła się w Chociłkach. Po wojnie zamieszkali w Giżycku.... > > >
Witam. Szukam informacji o rodzinie Stawaruk Bronisław ur.1923r. wyjechał z tych terenów w czasie wojny na zachód.... > > >
Witam. Poszukuję również o majątku Lutyńskich i par. Lubowo. Jak również o tych 11 rozstrzelanych na rozkaz cara, natomiast dworek miał być rozebrany do ostatniej cegły by nic nie zostało.... > > >
Witam.
Poszukuję rodziny Lutyńskich. Na przełomie lat 1700/1800 doszło do wielkiej tragedii w mojej rodzinie - na rozkaz cara zostało zastrzelonych 11 z 18 rodzeństwa jednego ojca. Natomiast ten ojciiec miał 7 - 8 rodzeństwa, którzy rozproszyli się po kraju. Jednego znalazłam - Wincenty Lutynski rejent pow. Dzininskiego-1838, a jego żona Agata Czerniawski - Wilno 1812-1883 oraz Lutyński Eugeniusz podporucznik rezerwy 85 pułk piechoty technik mierniczy pracował w Krystynowie pow. dziśneński - zamorodwany w Katyniu. Niestety nie wiem co stało się z resztą. Dziękuję za wszelką pomoc.
... > > >
Rodzicami mojego dziadka byli Julian Czesun i Józefa Karpicz.... > > >
Witam serdecznie,
Piotr Czesun był moim dziadkiem. Miał jedną córkę i trzech synów. Niestety dużo za wcześnie zmarł. Mój tata miał wtedy zaledwie kilka miesięcy.
Osoby posiadających jakieś informacje na przykład o dalszej rodzinie mojego dziadka zapraszam do kontaktu.
Pozdrawiam.... > > >
Interesują mnie wiadomości na temat rodziny Czerwińskich... > > >
Dzień dobry,
jest taka książka napisana przez Waldemara Wołkowicza pseud. Pantera o tytule "Leśne ścieżki", która opisuje dzieje 9 Oszmiańskiej Brygady AK. W tej książce są zdjęcia i informacje na temat Stanisława Butrymowicza, pseud. London. ... > > >
Dzień dobry! Szukam mojego pradziadka Jakuba Snarskiego i prababci Anastazji Snarskiej. Miejscowość Nieścienięta/Soły/Smorgonie. W 1921 przyszedł na świat ich syn, Józef, który po wojnie wyjechał do Polski. Józef miał siostrę Helenę Sawicką zamieszkałą w Wasiukach, mąż Stanisław. Mieli córkę Teresę i syna Antoniego, który po ślubie z Walentyną zamieszkał w Mińsku. Drugą siostrą Józefa była Stanisława, która wyjechała na Ukrainę. Proszę o pomoc, czy ktoś wie, gdzie jeszcze mogłabym ich znaleźć?... > > >