Віцебская губерня

Адміністрацыйная прыналежнасць

Гісторыя

Герб Віцебскай губерні Віцебская губерня існавала ў 1802-1924. Адміністрацыйны цэнтр - горад Віцебск. Пасля 1-га падзелу Рэчы Паспалітай (1772 год) большая частка Віцебскага і Полацкага ваяводстваў ВКЛ была далучана да Расійскай імперыі. Спачатку абшар уваходзіў у Пскоўскую губерню, а з 1776 ва ўтвораную Полацкую губерню (у 1778-1796 гадах - Полацкае намесніцтва). Пасля 2-га падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) з новадалучаных тэрыторый былога Полацкага ваяводства быў утвораны Лепельскі павет. У 1796 годзе Полацкае і Магілёўскае намесніцтвы былі аб’яднаны ў Беларускую губерню, якая была скасавана 27.2.1802, а яе тэрыторыя падзелена на Віцебскую і Магілёўскую губерні. Віцебская губерня падзялялася на 12 паветаў: Веліжскі, Віцебскі, Гарадоцкі, Дзвінскі, Дрысенскі, Лепельскі, Люцынскі, Невельскі, Полацкі, Рэжыцкі, Себежскі і Суражскі (скасаваны ў 1866, яго тэрыторыя падзелена паміж Веліжскім, Віцебскім і Гарадоцкім паветамі).

Адміністрацыйны падзел Віцебскай губерні на пачатку ХХ ст.

Межы паветаў Віцебскай губерні, пачатак ХХ ст.

У 1917-19 Віцебская губерня ўваходзіла ў склад розных адміністрацыйных утварэнняў (Заходняя вобласць, Заходняя камуна), напрыканцы была далучана да РСФСР. У ліпені 1919 у Віцебскую губерню перададзены Сенненскі павет Магілёўскай губерні, у лістападзе 1920 - Аршанскі павет Гомельскай губерні (новаўтворанай адміністрацыйнай адзінкі з паветаў скасаванай Магілёўскай губерні). Паводле дагавора РСФСР з Латвіяй у 1920 годзе Дзвінскі, Люцынскі і Рэжыцкі паветы адышлі да Латвіі. У лютым 1923 скасаваны Гарадоцкі, Дрысенскі і Сенненскі паветы; Лепельскі павет перайменаваны ў Бачэйкаўскі. Віцебская губерня была скасавана 10.3.1924. Віцебскі, Гарадоцкі, Дрысенскі, Лепельскі, Полацкі, Сенненскі, Суражскі паветы ўвайшлі ў склад БССР, а Веліжскі, Невельскі, Себежскі - у склад Пскоўскай губерні РСФСР.

Насельніцтва Віцебскай губерні

Паводле перапісу 1897 насельніцтва губерні складала 1486,2 тыс. чалавек. Паводле саслоўнага падзелу: дваран - 30 509, святароў і членаў іх сем'яў - 4216, купцоў і членаў іх сем'яў - 5236, мяшчан - 277 574, сялян - 1 164 444. Паводле веравызнання: праваслаўных 825 524, католікаў 356 939, іудзеяў 175 586, старавераў 82 968, лютэран 46 139. Беларусаў - 788 599 чалавек. У 1914 годзе у Віцебскай губерні налічвалася 666 цэркваў (глядзі спіс праваслаўных прыходаў Віцебскай і Полацкай епархіі на 1906 год), 149 касцёлаў, 53 сінагогі, 262 яўрэйскіх і 81 стараверскіх малітоўных дамоў, 14 кірхаў.

У 1848 у Віцебскай губерні сярод навучальных устаноў - полацкі кадэцкі корпус, 2 гімназіі, семінарыя, 6 павятовых вучылішчаў, 10 прыходскіх і 10 сельскіх вучылішчаў, 6 прыватных жаночых пансіёнаў. У 1914 годзе - 228 навучальных устаноў (гімназіі, прагімназіі, рэальныя вучылішчы, семінарыі і інш.), 1814 народных вучылішчаў, 365 царкоўна-прыходскіх школ і 57 школ пісьменнасці.

Па тэрыторыі губерні праходзілі Арлоўска-Віцебская, Рыга-Дынабургская, Дынабургска-Віцебская чыгункі і Віцебска-Веліжскі, Віцебска-Лепельскі, Невельска-Велікалуцкі, Веліжска-Смаленскі паштовыя тракты. Акрамя павятовых гарадоў існавалі 42 мястэчкі. Да канца ХІХ стагоддзя прамысловасць у Віцебскай губерні была развіта слаба, пераважалі вінакурныя заводы; былі пашыраны лясныя промыслы - высечка лесу на продаж, гонка дзёгцю і інш.

Паведамленні:

Сергей, привет!

Дед, Иваненко Дмитрий Макарович, 1903 г.р., д. Клюшки... > > >
Здравствуйте! Ищу данные о своем прадедушке и его принадлежности к польским корням - Щавинский Казимир Брониславович 30.12.1911 г., родился в деревне Цехомичи.... > > >
Здравствуйте! Хочу найти информацию о родных , дедушка Михайловский Нестер , бабушка Михайловская Надежда проживали в деревне Дубяжино , дети Михайловская Галина Нестерова , Михайловская София Нестерова , Михайловский Олег Нестерович , хочу знать всё о своем дедушке и бабушке а также о про дедушке и про бабушке .... > > >
Найти все о Михайловских проживавших в деревне Дубяжино .... > > >
Здравствуйте!
А Вы чьх будете? У меня отец родом из Осиновки. Башун.... > > >
Здравствуйте! Разыскиваю информацию о своём прадеде Белоусове Петре Герасимовиче мещанине города Велиж. Известно,что он родился 28 июня 1849г,а в 1889 поступил на службу в Министерство Путей Сообщения,на Северо-западные железные дороги столяром.Интересует,где проживал в Велиже Пётр Герасимович,где учился,чем занимался,кто его родители?Заранее благодарю за ответ!... > > >
Ищу родственников Самусевы!!!!... > > >
Ищу родственников Самусевы!!!!! ... > > >
Здравствуйте! Ищу следы предков рода Капица... > > >
Здравствуйте. Мой дед, Королёв Иван Кузьмич, родился в сентябре 1926 года в д. Аргуны. Знаем только ФИО и дату рождения его матери, а про отца никакой информации кроме имени и фамилии нет. Подскажите, где искать запись о рождении деда, в которой могут быть упомятуты также и ФИО его отца, дата его рождения? Спасибо. ... > > >