Gubernia mohylewska graniczy na połnocy z witebską; na wschodzie z smoleńską; na południe i południowym wschodzie z czernihowską; na zachodzie z gubernią mińską. Pod względem administracyjnym mohylewska gubernia jest rozdzielona na 11 powiatów: mohylewski, bychowski, czausowski, czerykowski, homelski, horecki, klimowicki, mścisławski, orszański, rohaczewski i sieński. Miasto gubernialne - Mohylew.
Historia
Gubernia mohylewska, jedna z guberni zachodnich cesarstwa rosyjskiego, w ostatnich czasach Rzeczypospolitej stanowiła wschodnie pogranicze Litwy. Znaczną cześć guberni stanowiło niegdyś księstwo mścisławskie. Od czasów Olgierda księstwo to należało do Litwy. Następnie z księstwa tego uformowano województwo mścisławskie. W 1772 za pierwszego podziała Rzeczypospolitej, z przyłączonych do Imperium Rosyjskie województw mścisławskiego, połockiego i witebskiego utworzone były dwa namiestnictwa: mohylewskie i połockie. Gubernia mohylewska dzieliła się na 4 prowincye: orszańską, rohaczewską, mścisławską i mohylewską.
W 1776 gubernia otrzymała nową organizacyą. Wówczas Mohylew został miastem gubernialnem, a Czausy, Stary Bychów, Orsza, Babinowicze, Kopyś, Sienno, Mścisław, Czeryków, Klimowicze, Rohaczew i Bielica — miastami powiatowemi. Cesarz Paweł I w 1797 z namiestnictw mohylewskiego i połockiego rozkazał utworzyć jedne gubernią białoruską, z miastem gubernialnem Witebskiem, do składa której wszedł Mohylew jako miasto powiatowe; w 1801 r. z rozkazu cesarza Aleksandra I przywróconą była mohylewska gubernia. Ostateczne zmiany nastąpiły przez przyłączenie w 1840 powiata babinowieckiego do orszańskiego, oraz w 1863 powiata kopyskiego do horeckiego.
Ludność
W 1777 roku było w mohylewskiej guberni 662 500 mieszkance; w 1846 ludność wynosiła 860 410 dusz; w 1850 wzrosła do 882 565 dusz. Podług pochodzenia ludność składa się z krajowców Białorusinów (potomków dawnych Krywiczów i Radomiczów), z wychodców z Litwy, Polski, Wielkorossyan, tudzież z żydów, niemców i niewielkiej liczby cyganów. Liczba katolików dochodzi do 50 000, żydów do 200 000. Starowierców jest 16 753.
Włościan jest 844 281. Do liczby włościan ukazem z 1865 roku zaliczono i b. szlachtę drobną, tak zw. zaściankową lub jednodworców, w liczbie 37 606 dusz. Szlachta ta da się podzielić na dwie grupy: wschodnią, osiadłą nad Sożą, przeważnie prawosławną, i zachodnią nad Drucią, katolicką. Z ogólnej liczby b. szlachty jest 21 132 prawosławnych i 16 473 katolików (nad Sożą - 19 491 praw. i 5 987 kat., nad Drucią - 1 741 prawosł. i 10 447 katol.). Językiem ogólnie przez włościan i mieszczan używanym jest narzecze białoruskie. Narzecze to było niegdyś używane na dworze książąt litewskich oraz w aktach sądowych; w niem spisano najpierw statut litewski.
Pod względem kościelnym katolickim gubernia mohylewska dzieli się na 7 dekanatów: mohylewsko-horecki, rohaczewsko-bychowski, homelski czyli bielicki, klimowicko-mścisławski, czerykowsko-czausowski, orszański i sieński. Parafij posiada 30. Wiernych w 1879 roku było 34 414.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VI, 1885 r.
Wiadomości
Добрый день! Разыскиваю своих предков по материнской линии Лайкова Петра Михайловича, родившегося в 1851 году в деревне Артехов, Чериковского уезда Мхинической волости... > > >
Здравствуйте! В Прусиничах пол-деревни Хадориков было, явно родственники. На кладбище много их. Моя бабушка Берестова Юзефа, может знаете. В моем детстве на лето приезжал какой-то мальчик из Калининграда к своей бабушке.... > > >
Здравствуйте, в моей семье был прадед Ковалевский Иван (отчество не можем пока установить), умер в 1920 году, жил в деревне Прусиничи, она рядом с Красным селом.... > > >
Берестов Николай Демьянович со своей семьей из этой деревни уехали в деревню Бызово (выкупили землю у помещика). У него были сыновья Митрофан (1894), Николай (1905), Иван и Михаил.... > > >
Добрый день, Елена Коваленко! если ВЫ ПОСМОТРИТЕ сайтпамятьнарода, то увидите информацию о вашем предке, дата смерти 16.01.1944 и место первичного захоронения ( Белорусская ССР, Полесская обл., Паричский р-н, д. Печище... > > >
Ищу информацию о прадеде Кульшицкий Аврам Николаевич, 1916 г.р. рождён и жил в Почепы. В 1941 призван на фронт, был в плену(освобожден), рядовой. С 1944 года о нём ничего не известно. ... > > >
Здравствуйте! Мои поиски привели меня в г. Кричев. Именно это место указано как место проживания сестры моей прабабушки в домовой книги Ленинграда в 1937 году. Зарегистрирована она под именем Лукашенко Анна Семёновна 31.04.1900 года рождения, находящаяся на иждивении мужа Лукашенко М.И. и проживает в г.Кричев. Но в 1900 году у моей прабабушки родилась сестра Марияна Августовна Скардзис. Предполагаю, что это тем не менее одно и тоже лицо. Возмож... > > >
Разыскиваю любую информацию о моих родственниках Плечковых
• мой папа Плечков Владимир Абрамович (Аврамович)1925 гр
• Мой дядя Плечков Герман Аврамович(Абрамович)1923 гр
• Мой дед Плечков Аврам(Абрам) Федорович 1891гр
• Бабушка Плечкова Ольга Семеновна 1893 гр
• Прабабушка Казимира Альхимович 1866 гр... > > >
Добрый день. Меня интересует информация о Федоре Аврамовиче Хилькевич 21.06.1910 года рождения из деревни Радуница (Радучи) и его семье в довоенные и послевоенные годы. Буду очень благодарна. ... > > >
Как найти предков. Прадед Каганович Иван. Моя бабушка , Кананович Зоя ( София ?)... > > >
